Shinto betekent letterlijk “De weg van de goden.”
Shinto is een traditionele en oeroude religie uit Japan. Al sinds het ontstaan van Japan worden gedrag, normen en waarden en de verschillende rituelen van Japanners beïnvloed door het Shintoïsme.
De shintō-rituelen staan in het teken van reinheid, zuivering en eerbetoon aan de overledenen.
Shinto dateert van 6000 voor Christus. De Ainu werden rond 300 voor Christus naar het noorden verdreven door de stam van de Yayoi, die vanuit het vasteland Japan binnenvielen. Hoewel de Ainu al een verering kenden van diverse goden, natuurverschijnselen en vooroudergeesten, hebben de Yayoi de religie waarschijnlijk verder vormgegeven.
De kernwaarden van het Shintoïsme zijn:
- Waardering voor de zegeningen van de natuur
- Waardering voor de voorouders
- Bevordering van de welwillendheid in de gemeenschap.
Wat is een Kami?
De kami zijn de geesten, goden, voorouders of natuurlijke krachten die aanbeden worden door de volgers van het shintoïsme. Ze tonen zich aan de mensen via een yorishiro, een medium voor de geest van de kami. Dit is meestal een natuurlijk element als de wind, rotsen of bomen. Kami kunnen gebonden zijn aan een bepaalde plek of bij een specifieke weersomstandigheid of bepaald natuurverschijnsel horen.
Kami kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn. Op het moment dat er een natuurramp, of een slechte oogst plaatsvindt kan dat door Japanners gezien worden als een boze kami. Door aanpassing van hun tradities of het brengen van offers proberen ze deze boze Kami weer tevreden te stellen.
Voorouderkami
Kami kunnen ook de voorouders zijn van een familie. Als iemand overlijdt treedt, volgens de Shinto, de geest uit het lichaam en voegt zich bij de andere voorouderkami. Deze worden vereerd door een ingericht huisaltaar waar de familie allerlei offers brengt.
Het tevreden houden van de voorouderkami beschermt de familie. Volgens de shinto overleeft de uitgetreden geest van de overledene het lichaam nog 33 jaar. Na deze tijd wordt er nog eenmaal een dienst ter ere van de overledene gehouden en voegt de voorouderkami zich bij alle andere kami om te verdwijnen in de anonimiteit van de natuur.
Saijitsu; Rituelen van de Shinto
Saijitsu betekent letterlijk feestdag. Hiermee worden de dagen bedoeld waarop een ritueel wordt uitgevoerd. Deze dagen zijn vastgelegd volgens verschillende systemen.
- Een eerste systeem is het agrarisch systeem. Dit systeem volgt de seizoenen en de tijden van zaaien en oogsten. Zo heeft men onder andere de gosekku of vijf-seizoenen-festivals, die overeenkomen met belangrijke tijdstippen bij de rijstbouw. De data van de feesten verschillen per gemeenschappen en per streek. Ook hoeft niet iedere feestdag ieder jaar op dezelfde datum te vallen.
- Een tweede systeem volgt de jaarkalender. Hieronder valt bijvoorbeeld het Nieuwjaar.
- Een derde systeem volgt de twaalf horoscooptekens (jūnishi).
- Een vierde systeem volgt de maankalender (1ste dag van de volle maan enz.)
Shintoïsme en Boeddhisme
Hoewel het Shintoïsme voor een groot deel het leven en tradities van Japanners beïnvloed heeft ook het Boeddhisme zijn weg gevonden in Japan. Men zegt dat het Shintoïsme voor het dagelijkse leven is en het Boeddhisme voor het hiernamaals. Dit is de reden dat de vaste rituelen meestal een Shinto-oorsprong kent maar dat begrafenissen een Boeddhistisch tintje krijgen.
